Het herstel van een inclusief Jeruzalem
Jeruzalem vormt nu het centrum van het conflict tussen de Israëliërs en de Palestijnen, maar een terugkeer naar het oorspronkelijke plan van de VN kan deze stad en het land weer echt inclusief en vreedzaam maken.
Op 6 december 2017 erkende de vorige Amerikaanse president Donald Trump Jeruzalem als hoofdstad van Israël en stelde dat de Verenigde Staten van Amerika spoedig haar ambassade zou verplaatsen van de toenmalige vestigingsplaats Tel Aviv naar Jeruzalem om aan deze daad uitvoering te geven. Al spoedig kwam het binnen de Verenigde Naties tot een resolutie waarbij een grote meerderheid (128 voor, 9 tegen en 35 onthoudingen) dit besluit afkeurde. Deze overweldigende meerderheid is een teken aan de wand; hoe verdeeld de wereld ook is waar het aankomt op de verdeling van land tussen Israëliërs en Palestijnen, zo eensgezind is zij wanneer het de status van Jeruzalem betreft.
Het besluit zorgde voor veel oproer in de wereld en heeft in de Arabische wereld de vlam in de pan geworpen. Hoewel deze daad van Trump meer symbolisch van aard was, werd hier weer de door het Westen gesteunde expansiedrift van Israël bevestigd. Men hoeft alleen door de geschiedenis heen naar de kaart van Israël en de Palestijnse gebieden te kijken en dan is het overduidelijk dat het niet Israël is dat “van de kaart zou worden geveegd” zoals zij vaak beweert over de dreiging die zij ervaart, maar juist Palestina. De Palestijnse gebieden zijn steeds meer geslonken na ieder conflict dat daar heeft plaatsgevonden en als tegenreactie worden de Palestijnen des te furieuzer. Dit leidt op haar beurt weer tot een nieuw conflict en zodoende gaat de verdringing van de Palestijnen als een neerwaartse spiraal verder.
Het is daarom tijd om op te komen voor de onderdrukte Palestijnen zodat zij een gelijkwaardige positie kunnen krijgen. Voor de oplossing kunnen we teruggrijpen naar de eerste dagen van Israël en Palestina. Tot 1948 tijd stonden deze landen onder internationaal beheer onder leiding van Groot-Brittannië als zogenaamd mandaatgebied. De VN keek in 1947 voor een antwoord op de vele joden die na de Tweede Wereldoorlog begrijpelijkerwijs emigreerden naar Israël, hun nieuwe thuisland. De VN had een verdeling gemaakt tussen beide partijen die uitkwam op ongeveer een 50/50 verdeling van de gebieden die Israël en Palestina omvatten. Dit hield rekening met zowel de vervolgde joden als de Palestijnen wier land ongevraagd beschikbaar werd gesteld als thuisland voor de joden.
Nog belangrijker en opvallender is de status van Jeruzalem in dit plan. Beide partijen claimen deze stad nu als hoofdstad, maar dit plan voorzag in iets heel anders. In het VN-plan zou Jeruzalem namelijk een internationale status krijgen en een ‘corpus separatum’ worden dat beheerd wordt door de VN. Met andere woorden, een onafhankelijk lichaam dat geen kanten kiest en daarmee wordt de hoofdstad gedepolitiseerd. Dit kan dé oplossing bieden voor deze bijzondere stad die voor beide partijen veel religieuze en symbolische waarde heeft.
Helaas is dit plan nooit ten uitvoer gebracht, aangezien na dit besluit de troepen van het Verenigd Koninkrijk werden teruggetrokken uit het mandaatgebied en in dit vacuüm de Arabisch-Israëlische oorlog van 1948 ontstond nadat Israël haar onafhankelijkheid uitriep. Sinds deze oorlog is West-Jeruzalem in Israëlische handen gekomen en Oost-Jeruzalem in Arabische handen. Een internationaal Jeruzalem kan daarentegen definitief een einde maken aan de religieuze en culturele superioriteit die beide partijen aannemen. Dat is ook hetgeen dat een vreedzaam samenleven tussen beide groepen zo lastig maakt en de strijd doet voortwoekeren. Het grensconflict is verworden tot een strijd tussen jodendom tegenover de islam, Izaäk tegenover Ismaël.
Het is dus tijd dat Jeruzalem echt liberaal en inclusief wordt zonder uitsluiting op basis van godsdienst, etniciteit en nationaliteit. Waar moslims, joden en christenen naast elkaar samenleven en waar iedereen gelijke kansen heeft om z’n geloof te belijden. Laten we dromen van een multicultureel, multi-etnisch en multireligieus Jeruzalem, ‘a shining city upon a hill’, waar mensen vreedzaam samenleven in plaats van elkaar naar het leven staan. Dit kan letterlijk en figuurlijk beginnen met de val van de Israëlische muur in Jeruzalem zodat hiermee een nieuw hoofdstuk van vrijheid geopend kan worden net als bij de val van de Berlijnse muur in 1989.
Een terugkeer naar het VN-plan van 1947 kan dus het overwicht van de Israëliërs doorbreken door enerzijds de gebieden eerlijk te verdelen tussen beide volken, maar anderzijds de hoofdstad een eigen internationale status te geven zodat het onverdeeld en inclusief wordt gemaakt. Door dit laatste wordt de symbolische angel uit het Israël-Palestinaconflict gehaald en kan Jeruzalem als corpus separatum weer een stad van vrede worden en niet meer van conflict.
Aron Rijsdorp (huidig hoofdredacteur van De Blaeuwe Hoedt)
Gesteund door:
Sander Wildschut