Donald, the new Reagan?
De race tussen de Democraten en Republikeinen is feller dan normaal. Tegenover een liberale, maar saaie Democraat staat een radicaal rechtse Republikeinse tegenkandidaat. De media vinden hem een cowboy, een acteur die niet serieus genomen kan worden. En ja, zijn voorstellen op buitenlands beleid zijn gevaarlijk radicaal. Kunnen we zo’n niet serieus te nemen acteur wel toevertrouwen met de nucleaire codes van het land? De media schrijft hem af. Het volk verkiest hem.
En nu het raadsel: wanneer was dit? U denkt dat ik het heb over 2016? Wrong! Dit was in het jaar 1980. Puur taalkundig gezien rijmt Donald op Ronald. Dat is niet de grootste wijsheid of all time. Maar dat Donald Trump en Ronald Reagan niet eens zo’n heel verschillende voornaam hebben, is lang niet het enige waar ze op elkaar lijken. Is Donald Trump de nieuwe Ronald Reagan? Waar lijkt hij op hem, en waar vooral ook niet?
Wat springt het meest in het oog binnen onze vergelijking? Allereerst hebben we de leeftijd van de beide presidenten. Ronald Reagan was lang de oudst gekozen president, met 69 jaren. Wie heeft hem in deze eer ingehaald? Exact, Donald Trump. Maar nu iets meer basaal, wat misschien nog meer tot de verbeelding spreekt. Vlak na de verkiezingen van 2012 liet Donald Trump zijn nu beruchte slogan “Lets make America great again” registeren. Maar hé, die slogan kennen we toch ergens van? Een zekere Ronald Reagan had deze slogan al gebruikt. Over slogans gesproken: Hillary Clinton’s campagne was gebouwd rondom de slagzin “Stronger Together”. Mooie slogan, maar waar hoorden we die eerder?
Exact dat motto gebruikte ook de “Remain”-campagne tijdens het Brexitreferendum. Achteraf gezien misschien het meest heftige voorteken…
Laten we teruggaan van dit zijspoor, en onze zoektocht naar de overeenkomsten vervolgen. Een vergelijk tussen Donald Trump en Ronald Reagan kan natuurlijk niet voorbijgaan aan de acteerkwaliteiten van de twee. Ronald Reagan is zelfs officieel een Hollywood acteur geweest. Een B-film-cowboy, zoals kwade tongen zeiden. Als president werd hij niet voor niets, los van je politieke kleur, gezien als “The great communicator”. Hij maakte er een show van, en vond, zeker later, kabinetsbesprekingen maar saai. Juist met zijn acteerervaring kon hij een groot deel van de bevolking voor zich winnen, met zijn duidelijke taal. Ook Trump heeft dit acteerwerk in zich. Niet als professioneel Hollywoodacteur, maar als businessman en presentator. Zijn programma “The Apprentice” maakte dat Donald Trump al lange tijd bekend was bij een breed publiek. Zijn liefde voor het spelen van de meest idiote showfiguur is hij niet kwijtgeraakt. Kijk puur en alleen al naar de manier waarop Trump tijdens de campagne altijd in de aandacht wist te blijven, en hoe hij ook nu weer via Twitter een groot deel van de wereld het bloed onder de nagels weet te halen. En toch. Ze hebben er onderzoek naar gedaan. Terwijl Hillary Clinton woorden gebruikt, die vaak pas in de middelbare school echt begrepen worden, kan een mild gevorderde bassischool-leerling Trumps speeches al volgen. De manier waarop Donald Trump spreekt, de simpele woorden die hij gebruikt. Alles is er op gericht, zo begrijpelijk mogelijk te zijn. “I love the poorly educated”. We zagen het als een grap. Waarschijnlijk was dit juist een heel eerlijk moment. Ergens zou dit nog best wel de grootste showman sinds Ronald Reagan kunnen worden…
Ook valt het op dat Trump en Reagan voor hem dezelfde soort kiezers weten aan te trekken. Ronald Reagan had zonder zijn Reagan Democrats, democraten die hem zijn steun verleenden, niet kunnen winnen. Diezelfde white-working-class Democraten hebben Trump met name in het midwesten en de Rustbelt States de overwinning bezorgd. Wisconsin is dit jaar voor het eerst door een Republikein gewonnen sinds 1984. Wie was er toen president? I rest my case.
Nu kom ik met een voorspelling. Als Trump inderdaad die mensen weet te overtuigen, dat hij voor ze vecht, dan zou ik als Democraat er niet zo zeker van zijn dat Trump een oneterm-president wordt. Er wordt nu nog heel wat gelachen en vooral gespot als Trump via Twitter Boeing en Ford op de vingers tikt. Nu datzelfde Ford uit angst voor tarieven op import-auto’s uit Mexico tóch besluit om een fabriek in Michigan te bouwen, zou het zomaar kunnen zijn dat meer mensen in die staten zullen zeggen: hé, hij probeert voor ons te werken. Of Trump dan echt zo onpopulair blijft als nu: ik waag het te betwijfelen. Trump heeft nu met maar 50% approval tijdens de transitieperiode, de laagste waardering tijdens de overgang van presidenten sinds 1980. Jazeker, ook bij Ronald Reagan was er de grote angst onder de mensen. Ook hij werd pas als president populair. Daarmee zeg ik niet dat ik hoop, of zeker weet, dat Trump populair wordt. Aangezien hij Trump is, is hij ook uniquely qualified to fuck things up. Toch, zeker gezien de grote parallellen met Ronald Reagan, zou ik ook een eventuele verbazende populariteit bij The Donald niet uitsluiten.
Een verdere overeenkomst tussen de twee is te vinden in hun buitenlandpolitiek. Nu denk je waarschijnlijk, huh? Donald Trump zit toch Rusland te loven tot in de hemel, terwijl Reagan hier berucht hardline was? Exact. Maar weet u welk land Trump nu in zijn vizier heeft? China. Waar Reagan met zijn wapenwedloop, felle retoriek en economische blokkades Rusland onder druk zette, is het nu Donald Trump die datzelfde gaat proberen met China. Hij wil China tot “valutamanipulator” maken, banen uit China weer terug naar Amerika krijgen via eventuele importsancties. En ja, ook hier zou hij China zover onder druk kunnen krijgen, dat het communistische systeem in haar voegen gaat barsten. Natuurlijk, dit is een optimistisch scenario, but not as far-fetched as it seems. China heeft immers een steeds beter opgeleide bevolking, en vooral ook een steeds meer groter groeiende bevolking. Als een bevolking hoger opgeleid wordt, en tegelijkertijd economisch onder druk gezet, dan heb je twee krachten die het autocratische systeem zouden kunnen afknellen. En dan wordt misschien wel ook de Chinese Muur van Communisme omlaag gehaald. We can only hope.
En dan nu naar de verschillen. Trump heeft in vergelijk met Hillary Clinton heel wat humor. Maar helaas, iedereen heeft meer humor dan Hillary. In ieder geval, zo was het voor ons als buitenstaanders. Maar die humor van Trump, kan je dat nog wel humor noemen? Iemand die lacht om gehandicapten, iemand die ook heel graag mensen uitscheld? Ik denk dat je zonder veel controverse kan zeggen dat Trump heel wat agressiever en in zekere zin racistischer uit de hoek kan komen, dan dat Reagan dat in zijn tijd deed. Maar was dat om aandacht te trekken, of meent hij al zijn gestoorde opmerkingen gedurende de hele campagne? Als het dat eerste is, dan zal Trump uiteindelijk veel minder agressief regeren, dan dat hij deed vermoeden tijdens de felle, smerige campagne. Als het dat laatste is. Well, than we are in for a wild ride.
Om af te sluiten met die dringende vraag. Moeten we bang zijn voor Donald Trump? Of wordt onze angst uiteindelijk ingehaald door de waarheid, en wordt de soep veel minder heet gegeten? Met andere woorden, staat onze gekoesterde liberale democratie op het spel, kijkende naar andere gevaarlijke demagogen op de Filipijnen en Oost-Europa? Ik zelf denk dat Trump, net als Reagan, meer dan alles een showman is. Dat lang niet alle onzin gemeend is, en dat sommige onzin long-term wel zin gaat maken. Of de democratie in gevaar is, moet nog blijken. Maar ik denk het niet. Juist omdat het establishment misschien wel even deze klap nodig heeft, om dan weer, na Trump, te leren en terug te kunnen veren.
Is Donald Trump de nieuwe Ronald Reagan? Ja en nee. Ja, qua stijl en celebrity lijken ze op elkaar. Nee, Trump heeft noch de charme, noch de grote liefde voor economische vrijheid, die Reagan had. En toch: Trump lijkt de erfgenaam van Reagan te zijn. In meer dan voornaam alleen.
– Max Boeré